πηγή:Hydrovius center
Δελτίο Τύπου Γεωφυσικών Ερευνών στην παράκτια ζώνη της Λέρου
Η Λέρος βρίσκεται κάτω από Οθωμανικό ζυγό από το 1523 έως το 1912. Με πρόσχημα τον Ιταλοτουρκικό πόλεμο, η Ιταλία κατακτά τα Δωδεκάνησα. Πείθει τις μεγάλες Ευρωπαϊκές δυνάμεις ότι θα κρατήσει τα Δωδεκάνησα προσωρινά για να βρίσκεται σε θέση ισχύος έναντι της Τουρκίας.
Το προσωρινό όμως, όπως συνήθως γίνεται, ξεχάστηκε και παραμείναν στα Δωδεκάνησα από το 1912 έως και το 1943. Όλα αυτά τα χρόνια η Λέρος οχυρώνεται και εξοπλίζεται και γίνεται μια τεράστια ναυτική βάση. Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ξεσπάει. Η Ιταλία είναι ο βασικός σύμμαχος του Χίτλερ. Το 1943 βρίσκει τους Γερμανούς όλο και σε δυσκολότερη θέση.
Ο Μουσολίνι ανατρέπεται και οι Ιταλοί συνθηκολογούν με τους σύμμαχους. Με την ιταλική συνθηκολόγηση της 8ης Σεπτεμβρίου 1943 δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για την επέμβαση των Βρετανών στο χώρο του Αιγαίου και ειδικά στα Δωδεκάνησα. Η επέμβαση αυτή την συγκεκριμένη χρονική στιγμή ήταν σαφές ότι δεν θα επηρέαζε την πορεία της εξέλιξης του πόλεμου. Μία εκτίμηση άλλωστε που υποστηρίχτηκε και από τους Αμερικάνους.
Όταν ο Τσόρτσιλ ζήτησε βοήθεια από τον Ρούσβελτ για την επέμβαση στα Δωδεκάνησα, ο Ρούσβελτ του απάντησε πως «βλέπω στα μάτια της Αγγλίας τα θερινά της θέρετρα». Ο Τσόρτσιλ προβλέποντας πως η Γερμανία θα χάσει τον πόλεμο και με την ευκαιρία της παράδοσης των Ιταλών, προσπάθησε να «απελευθερώσει», καταλάβει τα Δωδεκάνησα και να τα κρατήσει όπως είχε γίνει και με την Ιταλία για πάντα, μετά το τέλος του πολέμου. Στέλνει λοιπόν όσες δυνάμεις διαθέτει για να κρατήσει τα Δωδεκάνησα…
Οι Άγγλοι φτάνουν στο νησί στις 13ης Σεπτεμβρίου. Μαζί με τον αγγλικό στόλο επιχειρούν και μερικά ελληνικά καραβιά που είχαν αυτομολήσει με την πτώση της Ελλάδος. Ένα από αυτά ήταν και το ένδοξο αντιτορπιλικό μας «Βασίλισσα Όλγα», που από τις 31/12/1941 έως την ημέρα που βυθίστηκε στις 26/9/1943, είχε διανύσει 74.741 μίλια σε 4.407 ώρες. Το πλήρωμα του αντιτορπιλικού παρασημοφορήθηκε 6 φορές, 2 φορές από το Αγγλικό Ναυτικό (πρώτη φορά Έλληνας αξιωματικός έπαιρνε τέτοια διάκριση, Distinguished Service Order) και 4 φορές από το Ελληνικό Ναυτικό.
Οι Γερμανοί προδομένοι για δεύτερη φορά από τους Ιταλούς αποφασίζουν με κάθε κόστος να καταλάβουν τη Λέρο…
Στο πλαίσιο της καταγραφής και της ανάδειξης της θαλάσσιας πολιτιστικής κληρονομιάς της νήσου Λέρου, πραγματοποιήθηκε θαλάσσια γεωφυσική διασκόπηση του πυθμένα μεταξύ 10 και 20 Ιουνίου του 2011. Η έρευνα ήταν συνέχεια πολυετών προσπαθειών ανάδειξης της σημαντικής ιστορίας του νησιού για το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, από τους Κωνσταντίνο Κουβά και Βασίλη Μεντόγιαννη, που κατά το παρελθόν έχουν δημοσιεύσει πλήθος άρθρων σε περιοδικά, το δίγλωσσο βιβλίο "52 Μέρες 1943, Το αντιτορπιλικό Βασίλισσα Όλγα και η Μάχη της Λέρου" και ένα ημίωρο ντοκιμαντέρ.
Η ερευνητική ομάδα αποτελείται από τους Κωνσταντίνο Κουβά, Βασίλη Μεντόγιαννη και τα μέλη του Εργαστηρίου Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας (ΕΘΑΓΕΦΩ) (Τμήμα Γεωλογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών) Γεώργιο Παπαθεοδώρου, Μαρία Γεραγά, Δημήτρη Χριστοδούλου, Μαργαρίτα Ιατρού και Σταυρούλα Κορδέλλα.
Σκοπός των ερευνών ήταν ο εντοπισμός και η καταγραφή με σύγχρονες μεθόδους θαλάσσιας τηλεπισκόπησης, θέσεων όπου αναπαύονται απομεινάρια από τις, παγκόσμιας σημασίας, μάχες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στη Λέρο.
Στo πλαίσιο της παρούσας έρευνας συλλέχθηκαν ηχογραφίες με ηχοβολιστή πλευρικής σάρωσης τύπου EG&G Side Scan Sonar και καταγραφές θαλάσσιου μαγνητομέτρου τύπου Overhauser. Ο ηχοβολιστής πλευρικής σάρωσης έχει την ικανότητα να «σαρώνει ηχητικά» μεγάλες εκτάσεις του πυθμένα σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα ώστε να αποτυπώνει με ακρίβεια τη γεωμορφολογία άλλα και στόχους ανθρώπινης δραστηριότητας πάνω σε αυτόν.
Το μαγνητόμετρο έχει την ικανότητα εντοπισμού θέσεων με μεταλλικές ιδιότητες, όπως αυτές μεταλλικών αντικειμένων. Για τον προσδιορισμό θέσης και την πλοήγηση του σκάφους χρησιμοποιήθηκε σύστημα GPS τύπου Hemisphere με ακρίβεια του 1 μέτρου .
Για τις ανάγκες της έρευνας χρησιμοποιήθηκε το καταδυτικό σκάφος "HYDROVIUS".
Η συλλογή των δεδομένων επικεντρώθηκε στην παράκτια ζώνη του νησιού και σε μέγιστα βάθη νερού έως και τα 180 μέτρα . Η μέθοδος συλλογής των γεωφυσικών δεδομένων ακολούθησε αντίστοιχα πρότυπα που εφαρμόζονται από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα για τον εντοπισμό στόχων κινητής και ακίνητης ανθρώπινης δραστηριότητας στον πυθμένα (man made items).
Η έρευνα πεδίου ακολούθησε δύο κύρια στάδια. Στο πρώτο στάδιο πραγματοποιήθηκε εντοπισμός θέσεων ενδιαφέροντος με βάση τις ακουστικές και μαγνητικές ιδιότητες ενώ στο δεύτερο οπτική επιβεβαίωση με Towing Camera System ή με κατάδυση με αυτόνομη αναπνευστική συσκευή. Στο πλαίσιο των ερευνών κατασκευάστηκε λεπτομερής γεωμορφολογικός χάρτης του πυθμένα του νησιού στον οποίο σημειώνονται ένα σημαντικό πλήθος στόχων, γνωστών ή άγνωστων θέσεων αεροπλάνων, φορτηγίδων, επιβατικών και συντριμμιών από την εποχή εκείνη.
Επιπλέον, χαρτογραφήθηκαν με ακρίβεια περιοχές του πυθμένα με ιδιαίτερο βιολογικό ενδιαφέρον όπως πεδία Poseidonia oceanica και βιογενών υφάλων (τραγάνα) που πλέον με βάση πρωτοκόλλων της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελούν προστατευόμενα θαλάσσια ενδιαιτήματα.
Ενδεικτικά αναφέρουμε τον εντοπισμό μιας ιταλικής φορτηγίδας στον κόλπο του Παρθενίου, μαζί με πλήθος μεταλλικών στόχων οι οποίοι παραμένουν ανεξακρίβωτοι. Ένα αγνώστου τύπου αποβατικό, μια ακόμα Ιταλική φορτηγίδα και πλήθος στόχων επίσης στο κόλπο του Λακκίου. Ένα γερμανικό αποβατικό, μήκους 50 μέτρων Βόρειο-Ανατολικά της Λέρου σε βάθος 84 μέτρων , καθώς και ακόμα 4 στόχους σε μεγάλα βάθη οι οποίοι χρήζουν περαιτέρω ερευνών. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τέλος, οι στόχοι που εντοπιστήκαν στο Κάτω Κατσούνι, αλλά δεν ολοκληρώθηκε η ταυτοποίηση τους.
Μετά το τελικό στάδιο των ερευνών, την επεξεργασία και σύνθεση των δεδομένων που συλλέχθηκαν σε συνδυασμό με την οπτική παρατήρηση και τεκμηρίωση των στόχων, αναμένεται να προκύψει ένας λεπτομερής χάρτης, όπου θα αποτυπωθούν όλες οι περιοχές που πυθμένα που ερευνήθηκαν και θα είναι καταγεγραμμένες όλες οι θέσεις των ιστορικών μνημείων της περιόδου εκείνης.
Ο χάρτης αυτός είναι θεμελιώδης για την προστασία και την αειφόρο διαχείριση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς της Λέρου.
Στα μέσα του φθινόπωρου του 2011, θα παρουσιαστούν αναλυτικά όλα τα δεδομένα και τα αποτελέσματα, σε εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί στο νησί της Λέρου.
Η έρευνα αυτή είχε κατατεθεί ως ερευνητική πρόταση εδώ και σχεδόν τρία χρόνια στο Δήμο της Λέρου, αλλά δεν αποφασίστηκε ποτέ η υλοποίηση – χρηματοδότηση - της. Τελικά, εξαιτίας της μακροχρόνιας συνεργασίας των Κουβά Κωνσταντίνο και Μεντόγιαννη Βασίλη με την εν λόγω ερευνητική ομάδα, η πολυδάπανη αυτή έρευνα έγινε προσφορά του Πανεπιστημίου Πατρών στο νησί. Η ερεύνα πραγματοποιήθηκε με την σύμφωνη και φιλική στήριξη του Δήμου Λέρου.
Προσπερνώντας την οικονομική συγκυρία των καιρών, και χαρακτηρίζοντας το αποτέλεσμα της έρευνας ως εργαλείο ανάπτυξης για το νησί, την πρόταση υιοθέτησαν επιχειρηματίες του νησιού, οι οποίοι στήριξαν και χρηματοδότησαν την μετακίνηση, διαμονή και διατροφή της ερευνητικής ομάδας.
Κουβάς Κωνσταντίνος (Καταδυτικό κέντρο Hydrovius)
Ασβεστάς Ευάγγελος (Crithoni’s Paradise),
Blue Star Ferries
Καστή Νικόλαος (Aegean Travel),
Γαïτανίδης Άγγελος (Lakki Marina),
Μπουλαφέντης Μιχαήλ και Δημήτρης (Boulafentis Bungalows)
Μαυράκης Νικήτας και Αντώνης (Εστιατόριο Ξενώνας)
Την επιμέλεια, στήριξη ,οργάνωση ,καθώς και την ανάληψη ευθύνης της διεκπεραίωσης της έρευνας είχε ο Κουβάς Κωνσταντίνος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η αποφυγή ύβρεων και αισχρολογίας είναι ο μόνος περιορισμός για την δημοσίευση των σχολίων σας.
Δεν λογοκρίνονται οποιαδήποτε σχόλια για τις απόψεις σας, τις ιδέες σας ή η γνώμη σας.
Μπορείτε να γράψετε ΟΤΙ ΘΕΛΕΤΕ